Η Σιωπηλή Πάλη: Κατάθλιψη των Μεταναστών που Προέρχονται από τον Χώρο της Πληροφορικής

Εισαγωγή

Το φαινόμενο της μετανάστευσης κυριαρχεί στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο του σήμερα. Πολλοί άνθρωποι από όλο τον κόσμο μετακινούν τα νοικοκυριά τους και προσπαθούν να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσής τους σε μια διαφορετική χώρα. Αν και υπάρχουν πολλά οφέλη από τη μετανάστευση, μέσα από αυτή τη διαδικασία μπορεί να προκύψουν πολλές προκλήσεις. Εκτός από τις πρακτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι αυτοί ώστε να προσαρμοστούν σε έναν νέο τόπο, υπάρχουν σημαντικές συνέπειες που αφορούν στην ψυχική τους υγεία. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο International Journal of Health and Productivity, οι μετανάστες (expats) έχουν «μεγαλύτερο συνολικό κίνδυνο για προβλήματα ψυχικής υγείας». Αυτό είναι κατανοητό αν σκεφτούμε ότι βρίσκονται συνήθως μακριά από τις οικογένειές τους και τους στενούς τους φίλους, δηλαδή από το υποστηρικτικό τους δίκτυο, ενώ πρέπει να συνηθίσουν σε έναν εντελώς νέο τρόπο ζωής.

Η σιωπηλή πάλη

Όσον αφορά στα θέματα ψυχικής υγείας, τα άτομα που ζουν σε μια ξένη χώρα μπορεί να βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για να βιώσουν κατάθλιψη, ιδιαίτερα στην αρχή της μετανάστευσής τους. Ορισμένοι λόγοι που συμβάλλουν σε αυτή την κατάσταση είναι οι εξής:

·         Πολιτισμικό σοκ και προβλήματα προσαρμογής: Η προσαρμογή σε έναν νέο πολιτισμό και τρόπο ζωής μπορεί να είναι πολύ απαιτητική, ειδικά αν υπολογιστεί η πιθανότητα να βιώσουν τα άτομα διακρίσεις λόγω της καταγωγής τους ή η δημιουργία παρεξηγήσεων λόγω της προσαρμογής σε μια νέα γλώσσα.

·         Αβεβαιότητα: Η αβεβαιότητα που συνοδεύει τη ζωή σε μια ξένη χώρα- π.χ. διαφορετική γραφειοκρατία, οικονομία και διαφορετικό νομικό πλαίσιο- και οι αλλαγές στην επαγγελματική κατάσταση, μπορεί να είναι πηγή άγχους.

·         Κοινωνική απομόνωση: Οι expats συχνά αφήνουν πίσω τα δίκτυα υποστήριξης των φίλων και της οικογένειάς τους. Αυτή η κοινωνική απομόνωση μπορεί να τους κάνει να νιώθουν μοναξιά και αποσύνδεση.

·         Απώλεια ταυτότητας: Τα άτομα που αλλάζουν χώρα διαμονής μπορεί να βιώσουν μια κρίση ταυτότητας καθώς προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στον δικό τους πολιτισμό και στον πολιτισμό της νέας τους χώρας.

·         Πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη: Η πρόσβαση σε ποιοτική υγειονομική περίθαλψη μπορεί να είναι διαφορετική στη χώρα υποδοχής και αυτό μπορεί να επιδρά αρνητικά σε υπάρχοντα ζητήματα ψυχικής υγείας.

IT expats & ψυχική υγεία

Μεταξύ των επαγγελματιών που μετακινούνται σε διαφορετική χώρα, οι ειδικοί της Πληροφορικής (IT) αποτελούν έναν πληθυσμό που είναι πολύ συχνό να αλλάξει χώρα για επαγγελματικούς λόγους, ειδικά λόγω της ευελιξίας των συνθηκών εργασίας που προσφέρει αυτός ο κλάδος.

Ωστόσο, αυτό που συχνά παραβλέπεται είναι οι κίνδυνοι ψυχικής υγείας για τους εργαζόμενους σε αυτόν τον τομέα. Πιο συγκεκριμένα, οι απαιτήσεις των θέσεων εργασίας στον τομέα της Πληροφορικής μπορούν να κάνουν τους εργαζόμενους επιρρεπείς σε θέματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη.

Για παράδειγμα, οι πολλές ώρες εργασίας που συνήθως απαιτούνται σε αυτή τη δουλειά, καθώς και οι υψηλές προσδοκίες για συνεχή αποτελέσματα, μπορούν να οδηγήσουν σε εξάντληση και να διαταράξουν την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.

Επίσης, η απομόνωση που απαιτούν ορισμένοι ρόλοι στην Πληροφορική, λόγω ανεξάρτητης ή εξ αποστάσεως εργασίας, μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα μοναξιάς που αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για κατάθλιψη.

Επιπλέον, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας αυτών των επαγγελματιών, καθώς εργάζονται μπροστά από υπολογιστές για πολλές ώρες, μπορεί να συμβάλει σε σωματικά προβλήματα υγείας, τα οποία μπορούν επίσης να επηρεάσουν την ψυχική ευεξία.

Συνεπώς, οι expats που εργάζονται στον τομέα της Πληροφορικής και πρέπει να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της μετανάστευσης (που αναλύθηκαν προηγουμένως), πέρα από τις προκλήσεις της δουλειάς τους, βρίσκονται σε διπλό κίνδυνο για θέματα ψυχικής υγείας και κατάθλιψη.

Στρατηγικές

Είναι πολύ σημαντικό οι κοινότητες και οι εργοδότες να ενημερωθούν για αυτές τις δυσκολίες και να αναλάβουν τις απαραίτητες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπισή τους.

Για παράδειγμα, οι κοινότητες θα μπορούσαν να προσφέρουν εκπαίδευση για πολιτιστική προσαρμογή και υποστήριξη εκμάθησης γλώσσας, ώστε οι μετανάστες να κατανοούν καλύτερα τον πολιτισμό υποδοχής και τη τοπική γλώσσα και να κινούνται πιο αποτελεσματικά. Επιπλέον, θα ήταν χρήσιμο να παρέχουν πληροφορίες για υπηρεσίες ψυχικής υγείας και άλλες παρόμοιες υπηρεσίες. Επίσης, οι κοινότητες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ή να συνδέσουν τους expats με ομάδες υποστήριξης, ώστε να μοιράζονται τις εμπειρίες τους, να δημιουργήσουν συνδέσεις και να ανταλλάσσουν συμβουλές.

Όσον αφορά στους εργοδότες, θα μπορούσαν να συμπεριλάβουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας στα πακέτα παροχών των expats ή να συνεργάζονται με συμβουλευτικές υπηρεσίες που παρέχουν  υποστήριξη ψυχικής υγείας για τους μετανάστες και τις οικογένειές τους. Επιπλέον, οι εργοδότες θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν μια υγιή ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής, να προσφέρουν ευελιξία στις εργασιακές απαιτήσεις όταν είναι δυνατόν, και να κάνουν συχνές συναντήσεις με τους expats ώστε να διαπιστώνουν αν τα καταφέρνουν καλά με την προσαρμογή. Τέλος, κάποιες δραστηριότητες ενσωμάτωσης στο εργασιακό περιβάλλον θα ήταν πολύ χρήσιμες ώστε να δημιουργηθούν σχέσεις και το αίσθημα του ανήκειν σε αυτά τα άτομα, ενώ η ύπαρξη πολιτικών και διαδικασιών για την αντιμετώπιση κάθε διάκρισης ή παρενόχλησης κρίνεται εξέχουσας σημασίας.

Πέρα από αυτές τις στρατηγικές, υπάρχουν μερικά προληπτικά βήματα που μπορούν να κάνουν οι ίδιοι οι expats που εργάζονται στον τομέα της Πληροφορικής ώστε να υποστηρίξουν την ψυχική τους υγεία:

·         Αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας για ανάπτυξη στρατηγικών αντιμετώπισης προβλημάτων και ενίσχυση της ανθεκτικότητας.

·         Διατήρηση τακτικής επικοινωνίας με φίλους και οικογένεια για την καταπολέμηση του αισθήματος απομόνωσης.

·         Σύνδεση με άλλους μετανάστες ή ντόπιους για τη δημιουργία ενός υποστηρικτικού δικτύου.

·         Εκμάθηση της τοπικής γλώσσας ώστε να νιώσουν πιο ενσωματωμένοι στο νέο περιβάλλον.

·         Ενίσχυση συμπεριφορών αυτό-φροντίδας ώστε να διαχειριστούν το άγχος της αλλαγής και να διατηρήσουν τη σωματική και ψυχική τους ευεξία.

·         Καθιέρωση μιας ρουτίνας ώστε να υπάρχει μια δομή και σταθερότητα στη ζωή τους κόντρα σε όλες τις αλλαγές που βιώνουν.

·         Ενίσχυση της έκφρασης των δυσκολιών τους είτε γραπτά είτε προφορικά, ώστε να νιώσουν ανακούφιση από όσα τους απασχολούν.

·         Θέσπιση ορίων για διατήρηση ισορροπίας μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής.

·         Ρεαλιστικοί στόχοι και προσδοκίες ώστε να εξοπλιστούν με υπομονή και κατανόηση κατά την περίοδο προσαρμογής.

Συμπέρασμα

Τα προβλήματα ψυχικής υγείας και ιδιαίτερα η κατάθλιψη μεταξύ των expats που εργάζονται στον τομέα της Πληροφορικής είναι ένα αυξανόμενο ζήτημα που απαιτεί την προσοχή μας. Η μετανάστευση, σε συνδυασμό με τη μοναχική και αγχωτική φύση της εργασίας στην Πληροφορική, μπορεί να οδηγήσει σε έντονα αισθήματα μοναξιάς και καταπίεσης. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το ζήτημα, είναι κρίσιμο τόσο για τους εργοδότες όσο και για τους ίδιους τους μετανάστες να λάβουν προληπτικά μέτρα για την προαγωγή της ψυχικής ευεξίας. Αναγνωρίζοντας αυτές τις προκλήσεις και με τις κατάλληλες συνεργασίες, μπορούμε να υποστηρίξουμε τους μετανάστες που εργάζονται στον τομέα της Πληροφορικής να επιτύχουν στα νέα τους περιβάλλοντα διατηρώντας την ψυχική τους υγεία.